Wpływ kannabidiolu na układ krążenia szczura

Kannabinoidy wywierają duży wpływ na układ krążenia człowieka...

Konopie siewne (Cannabis sativa) znane są już od blisko 8000 lat p.n.e. Wykorzystywane były głównie jako rośliny włóknodajne, oleiste oraz również jako pasza dla zwierząt. Później zwrócono uwagę również na ich działanie lecznicze. Właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe kannabinoidów(CBD), naturalnych substancji pochodzących z konopi, wykorzystywano w leczeniu wielu schorzeń.

Kannabidiol (CBD)

Współczesnemu człowiekowi konopie kojarzą się głównie z marihuaną(trawką), stosowaną jako używkę o wyraźnym działaniu psychotycznym. Jednak obiektem zainteresowań badaczy jest wyjątkowy fitokannabinoid
– kannabidiol (CBD).

Jest on jednym z ponad 60 wyizolowanych z konopi związków, określanych mianem kannabinoidów(CBD). Ogólnie można je podzielić na: naturalne (roślinne, jak i zwierzęce) i syntetyczne. Najważniejszymi kannabinoidami roślinnymi z farmakologicznego punktu widzenia – są ∆9-THC oraz CBD. Natomiast anandamid (AEA) jest pierwszym odkrytym endokannabinoidem.

Specyfika CBD polega na tym, że jako jedyny nie powoduje zmian neurobehawioralnych – nie ma działania psychotycznego. 

Receptory CB1 i CB2

Receptory kannabinoidowe CB1 i CB2 są to typowe receptory metabotropowe, których długi łańcuch białkowy siedmiokrotnie przekracza błonę komórkową. Ich lokalizacja znajduje się w ścisłej korelacji z wywieranymi przez nie efektami. Receptory CB1 w ośrodkowym układzie nerwowym hamują wpływ na uwalnianie neurotransmiterów i determinują działanie ośrodkowe kannabinoidów. Z kolei reakcja za pośrednictwem receptorów CB2 znajdujących się głównie w układzie odpornościowym, powoduje obniżenie odporności ludzi i zwierząt doświadczalnych na choroby infekcyjne.

Działanie kannabinoidów

Działanie farmakologiczne kannabinoidów(CBD), dzięki którym konopie dziś są stosowane głównie w medycynie alternatywnej, to: rozkurcz oskrzeli, pobudzanie łaknienia, działanie przeciwwymiotne,przeciwbólowe, relaksacyjne i zdolność do obniżania ciśnienia śródgałkowego i wiele innych.

Doświadczenia na szczurach

Dożylna iniekcja CBD szczurom uśpionym uretanem prowadzi do charakterystycznej trójfazowej odpowiedzi ze strony układu krążenia. Na początku obserwuje się trwający kilka sekund spadek częstości akcji serca, któremu towarzyszy gwałtowne obniżenie ciśnienia krwi – faza I. Następnie częstość akcji serca wraca do wartości wyjściowych i ciśnienie krwi istotnie wzrasta – faza II. Na końcu obserwuje się długotrwałą hipotensję i niekiedy bradykardię – faza III (ryc. 3).

Badania nad wyjaśnieniem mechanizmów wykazały, że faza I zależy od aktywacji receptorów waniloidowych TRPV1 zlokalizowanych na zakończeniach czuciowych nerwu błędnego w sercu, dla których to CBD jest agonistą. Faza II składa się prawdopodobnie z komponenty ośrodkowej, powiązanej anatomicznie z neuronami części presyjnej ośrodka naczynioruchowego w rdzeniu przedłużonym, zwiększającymi aktywność układu współczulnego oraz z komponenty obwodowej – naczyniowej. Faza III polega na pobudzeniem receptorów CB1 zlokalizowanych presynaptycznie na zakończeniach włókien współczulnych unerwiających naczynia oporowe i serce.

Znaczenie doświadczenia

Potencjalne znaczenie terapeutyczne może mieć fakt, że w wielu stanach takich jak, np. marskość wątroby, zawał mięśnia sercowego, szok septyczny czy krwotoczny, gwałtownie wzrasta stężenie endokannabinoidów we krwi, co prowadzi do hipotensji.

Ponadto sugeruje się, że CBD działają kardio- i neuroprotekcyjnie, a ich obwodowe działanie może być częściowo odpowiedzialne za pozytywny wpływ estrogenów na organizm. Istotna jest też obserwacja, że bardzo mała dawka kannabinoidów zmniejsza rozwój miażdżycy.